Dünya kültürüne mal olmuş çok ünlü karakter isimleri vardır: Rocky, Rambo, Yoda, Shrek gibi. Karaktere isim verirken sen de iyi bir tercih yapmak istersin ki bu pek kolay değildir.
Edebiyat:
Lennie Small: John Steinbeck’in 1937 yılında bitirdiği Fareler ve İnsanlar adlı romanındaki akli dengesi bozuk ancak fiziksel olarak çok güçlü olan karakterdir.
Tiyatro:
Willy Loman: Arthur Miller’ın 1949’da kaleme aldığı ‘Satıcının Ölümü’ adlı oyununda yanlış umutlara bel bağlayıp kendini kandıran deneyimli satışçıdır.
Film:
Ahbap: Coen Kardeşlerin 1998 yapımı ‘Büyük Lebowski’ filmindeki Los Angeles serserisi, amansız bir bowling tutkunu.
Steinbeck’in Lennie’si, tavşanları çok seven, aklı ‘küçük’ (Small İngilizce’de küçük demektir) nazik bir devdir. Miller’ın Loman’i ise Lowman’i (aşağı adam, alt adam) çağrıştırmaktadır. Lider vasfı olmayan, üç kuruşluk bir adamdır. Son olarak Coen Kardeşlerin ‘Ahbap’ adlı karakteri, filmdeki Yabancı’nın da aktardığı üzere tam zamanında olması gerektiği yerde bulunan bir adamdır.
Karakterin için doğru ismi seçmek çok önemlidir. Hikayene özgü ve hatırlanabilir olmalı ama aynı zamanda zorlama durmamalıdır. Her bir karakter için seçtiğin isim, karakterin bir özelliğine işaret etmelidir. Nereli olduğu, ne zaman doğduğu, nerede çalıştığı, neleri sevip neleri sevmediği gibi herhangi bir özelliğine işaret edebilir.
İsim deyip geçmeyin. Bir isim çok büyük bir fark yaratabilir. O nedenle, karakterinize isim verirken yapıp yapmamanız gereken şeyleri sizin için sıraladık.
İsim Seçerken Yapılacaklar:
1. İpucu: Karakterini Yansıtan Bir İsim Karakterin kişiliğini yansıtan bir isim tercih etmeye çalışın. Karakterin bir kahramanm mı, öyleyse nasıl bir kahraman? Profesyonel bir kahraman mı (Star Wars, Han Solo), savaşçı bir kahraman mı (Blade), yoksa şapşal (Karayıp Korsanları, Kaptan Jack Sparrow) bir kahraman mı? Ya kötü karakterler? Baştan çıkartıcı mı (Ölümcül Cazibe, Laure Ash), Yok edici mi (Malefiz, Uyuyan Güzel), yoksa Psikopat (Testere serisinden Jigsaw) mı? Karakterin etkisini ve mizacını iyi yanıştan bir isim bulmak için uğraş.
2. İpucu: Anlamı Olan Bir İsim Seçin: Karakterin hikayedeki rolünü sembolleştirerek ya da yansıtarak karaktere anlam katan bir isim seçebilirsiniz. Örneğin, aksiyon-macera türü bir filmde, başkaraktere yardım eden, bilge ya da akıl hocası gibi bir karakteriniz varsa, ismine ek olarak ‘Dayı, Dede, Usta, Pir’ gibi kelimeler kullanabilirsiniz. Bu yan karakterin sahip olduğu ikinci bir yön, hikayenin konusunu destekleyecek şekilde bir isim olarak değerlendirilebilir. Karakter geçmişinde anahtarcı ya da çilingir ise ‘Anahtar Ustası’ gibi bir isim verilerek her kapıyı açabilecek güçte biri olduğu vurgulanabilir. Karakterinize anlamlı bir isim koymak istemeseniz bile karakterinize verdiğiniz ismin ne anlama geldiğini mutlaka araştırın. Bilgi güç demektir. Asla ufacık bir bilginin sana nasıl ilham vereceğini bilemezsin.
3. İpucu: Karakterin Yaşına Uygun İsimler Çoğu yazar günümüzde meşhur olduğu için bir takım isimleri tercih ediyorlar. Ancak söz konusu isim karakterin doğduğu yıllarda popüler olan bir isim olmayabiliyor. 80’ler ve 90’larda doğmuş birisinin ismi Metin, Ali, Rıdvan, Tanju olabileceği gibi, 2000’lere gelindiğinde bu isimler popülerliğini yavaşça yitirmiş ve yerlerini farklı isimler almıştır. İsim verme işlemi sırasında internette araştırma yapıp çok yararlı istatistiklere ulaşabilirsiniz. Karaktere isim verirken onun kültürel ve etnik geçmişini hesaba katmayı unutmayın. Bu son derece önemlidir.
4. İpucu: Sıradan ve Sıra dışı Olanı Birleştirin Yaratıcı ve özgün isim bulmak zor bir iştir ancak işi abartıp akılda kalması ya da okunuşu zor bir isim seçerek büyük bir hata yapabilirsin. Yersiz, kulağı tırmalayan ya da zorlama isimlerden kaçın. En iyi numaralardan biri çok bilindik ve yaygın bir ismi sıra dışı soy isimlerle (Edward Makaseller) birleştirebilirsiniz. Bu durumun tam tersi (Indiana Jones) de işe yarayacaktır.
5. İpucu: Hikayenin Dünyasına ve Döneme Uyan Bir isim Bizans ve Osmanlı’nın karşı karşıya geldiği bir dönem filmi yazıyorsan güvenebileceğin tek şey araştırma yapmaktır. O dönemi inceleyerek yaygın olarak kullanılan isimleri bulmaya çalışmalısın. Eğer karakterlerin etnik kimlikleri varsa, bu kimliklerine uygun bir isim bulman gerekecektir. Fantastik bir hikaye yazıyorsan ya da hikaye gelecekte geçiyorsa, yine de hikayenin dünyasına uygun isimler kullanman gerekir. Dünya’dan ayrı bir gezegende geçen bir hikaye yazıyorsan, kullandığın isimlerin Dünya’da yaygın olarak kullanılan isimlerden farklı olmalı. Savaşı konu alan bir film yazıyorsan, savaşta gerekli olan sıfatları içeren isimler kullanabilirsin: Yılmaz, Korkmaz, Umut, Barış gibi. Diğer taraftan, karakterini barış ve huzur içinde yaşıyorsa, ismi bu yönleri öne çıkartacak şekilde seçilmelidir.
İsim Seçerken Yapmaman Gerekenler
6. İpucu: Uzun İsim Kullanmak Bilim-kurgu bir hikaye yazmaya karar verdin ve bir başkarakter için Arşimet’in inanılmaz uygun bir isim olduğunu düşünüyorsun. Karakterin gelecekte yaşayan bir matematikçi ise 2. ipucunda verilen tavsiyeye uymuş oluyorsun. Çünkü Arşimet M.Ö 287-212 yılları arasında yaşamış Yunan bir matematikçidir. Ancak işin yazma kısmını düşününce Arşimet’in, Ali gibi kısa bir isim olmadığını kabul etmek gerekir. Kağıtta gereksiz yere kalabalık yapacak bir isim. Ancak bu Arşimet gibi uzun isimler seçemeyeceğimiz anlamına gelmemeli. Karakterlerin isimlerini kısaltabiliriz. Arşimet yerine Arçi diyebiliriz örneğin. Günlük hayatta Abdullah yerine Apo, Mustafa yerine Musti dediğimiz gibi karakterlerin de isimlerini kısaltabiliriz. Indiana Jones’un Lawrence Kasdan tarafından yazılan senaryosunda, isim olarak kısaca ‘Indie’ kelimesi kullanılmıştır. Bu hem daha az emek harcanması hem de kağıtta yer gereksiz bir kelimenin kaldırılmasına yaramıştır.
7. İpucu: Birbirine Benzer İsimler Her çocuğun isminin kafiyeli olduğu aileler vardır. Soner, İlker, Caner, Taner, Güler diye devam eder. Gerçek hayatta bile bu durum can sıkıcı bir hal alabiliyorken senaryoda sürekli birbirine benzer isimler okumak insanın aklını alır. Karakterler ne kadar birbirinden farklı da olsa, her biri kendine özgü de olsa, isim benzerliği dikkat dağıtıcı ve kafa karıştırıcı bir durumdur. Benzeri bir hata Ahmet ve Mehmet, Ozan ve Okan, Rıfat ve Rıfkı gibi isimlerle de yaşanmaktadır.
8. Tuhaf İsimler
Çoğu yazar karakterlerine akılda kalıcı ve özgün isimler ermeye çalışırken buldukları isim dikkat dağıtıcı ya da hikayenin dünyasına uygun olmayabiliyor. Karakterin ismi çok tuhafsa, bu okuyucunun dikkatini dağıtıp hikayeden kopmasına neden olur. Bu konuda olan bilim-kurgu ve fantastik hikayeleri istisnadır. Deckard (Blade Runner), Korben (Beşinci Element), Riddick (Pitch Black, Riddick Günlükleri) gibi isimler çok uygundur. Hatta bu üç isim aynı hikayede bile yer alabilirler.
9. İpucu: Sevimli Hecelerden Uzak Dur Okuyucu için günlük sıradan bir ismin sevimli hale getirilmesi kadar can sıkıcı bir şey yoktur. İlk başta size hoş ve sevimli görünen bir isim, bir yerden sonra kulak tırmalayan ve insanın sinirini bozan bir isme dönüşebilir.
10. İpucu: Telaffuzu Zor İsimler Bazen en yavan görünen bilgi gerçekten de çok işe yarar olabiliyor. Burada isim bulurken dikkat etmeniz gereken şeyler konusunda sizi uyarmaya çalışıyoruz ancak lafın kısası, okuyucunun işini kolaylaştıracak şekilde yazmalısınız. Bu nedenle herhangi bir sebeple telaffuzu zor olan isimlerden kaçınmalısın. Basit olsun. Biraz da yaratıcılık katabiliyorsan ne ala!
