Sembolikler: İlk Üç
Sembolik karakterler kahraman için önemli bir şeyi temsil eden yan karakterlerdir. Kahramanın geçmişinden bir iz, kahramanın bir kusuru ya da kahramanın olmak istediği kişi olabilirler.
Senarist için yan karakterlerin önemini kavramak çok önemlidir. Yan karakterler inanılmaz bir çeşitlilik gösterse de aşağıda sadece rakip/düşman kategorisi altında incelenebilecek, dört başlıca yan karaktere yer verilmiştir.
Gölge
“İnsanların kalbinden ne tür kötülükler geçtiğini kim bilir? Gölge bilir!” -1930’ların Gölge isimli radyo programından.
Suçla mücadele eden bir intikam meleği olan Gölge, 20. yüzyılın en meşhur karakterlerinden biri haline gelerek çizgi romanlara, kült romanlara, televizyona, bilgisayar oyunlarına ve tabi ki sinema filmlerine uyarlanmıştır. Ancak kendini gizlemek adına insanların aklını bulanıklaştırabilen bu pelerinli kahraman aslında her birimizin içinde var. Zaman zaman sezgilerimizi güçsüzleştirip erdemlerimizi görmezden gelmemize sebep olan şey de işte bu Gölge’dir. Kişinin kendi karanlık tarafıyla ilgili öğrendiğimiz bir şey varsa o da “Peki iz sürenlerin izini kim sürecek?” sorusu olmuştur.
Yardımcı karakter olarak Gölge (ister kahramanın ikinci kişiliği olarak isterse de ayrı bir kişi olarak) kahramanımızın karanlık yüzünün bir aynasıdır. Gölge karakteri kahramanın kararları ve sahip olduğu kusurların bir yansıması olarak şekillenir. Kahraman, Gölge’den kaçınarak kendi hatalarıyla yüzleşmekten ve en korktuğu şeye dönüşmekten kaçar: Kendisinin bir Gölge’ye dönüşmesi.
Filmlerde Gölge Örnekleri:
Dr Henry Jekyll’in gizemli, kaba ve vahşi ikinci kişiliği olan Bay Hyde. Jekyll kendi hazırladığı bir iksiri içtikten sonra Hyde karakterine dönüşür. -Dr Jekyll ve Bay Hyde (1941)
İsmini ve kimliğini değiştirdikten sonra orta halli bir restoran işletmecisi ve aile babasına dönen Tom Stall’ın aslında bir İrlanda mafyasına liderlik eden Joey Cusack adında bir suçlu olması. -Şiddetin Tarihçesi (2005)
Dr. Bruce Banner’ın aynı zamanda alter egosu olan, yeşil ve öfkeli Hulk. Banner kendisinin yürüttüğü radyoaktif bir deneyin felaketle sonuçlanması üzerine Hulk’a dönüşmeye başlar. -İnanılmaz Hulk (2008)
‘İsmi Asla Anılmamalı Olan’ı öldürecek olan henüz bir yaşındaki Harry Potter’ı öldürmeyi başaramayan Lord Voldemort. Kafasındaki şimşek izi ikisinin sonsuza dek bağlanmasını sağlar. -Harry Potter Serisi (2005-2007)
İmparatorluk Güçlerinin başına geçen kötü ruhlu Cyborg ve eski Jedi şövalyesi olan Darth Vader, oğlu olan Luke Skywalker’ı kendi tarafına geçmesi için ikna etmeye çalışır. -Yıldız Savaşları Serisi (1977-1983)
Hayalet
‘Yerinde olsam onun hakkında çok soru sormazdım’ dedi Nick. ‘Geçmişi tekrar yaşayamazsın’. ‘Geçmişi tekrar yaşayamam mı dersin?’ diye haykırdı Gatsby. ‘Tabi ki yaşarım’. -Fitzgerald’in ‘Muhteşem Gatsby (1925)’ romanından.
Hayalet, kahramanın geçmişini sembolize eden ve onun nereden gelip ne yönde değiştiğini gösteren bir karakterdir.
Bu yardımcı karakter çoğunlukla kahramanın eski statükosuna neden geri dönmek istemediğinin bir hatırlatıcısı olarak kullanılır. Bu gibi durumlarda, kahramanın amacına ulaşamaması halinde geri dönmek zorunda kalacağı o geçmişin görsel bir unsuru olarak Hayalet karakterine başvurulur.
Ancak kahramanımız hali hazırda düşmüşse bu sefer Hayalet karakteri geçmişte iyi olan şeyleri temsil ederek kahramanın yeniden motive olmasına ve küllerinden doğmasına yardımcı olur.
Filmlerde Hayalet Örnekleri:
Batman’in eski akıl hocası olan ve ona bildiği yakın dövüş tekniklerini öğreten Henri Ducard’ın daha sonra ahlaki değerleri olmayan bir suçlu olduğu ortaya çıkar. Batman böylece kendi ahlaki değerlerini ve kimliğini gözden geçirmek zorunda kalır. -Batman Başlıyor (2005)
Vietnam gazisi olan Michael’ın ve en yakın arkadaşı olan Nick savaşta esir düştüklerinde sadist gardiyanları tarafından sırf eğlence için Rus ruleti oynamak zorunda bırakılmışlardır. Sonunda iki adam kurtulurlar ancak geçmişlerindeki bu olay onların tamamen farklı yollara savrulmasına neden olur. -Avcı (1978)
Kibirli, tez canlı ancak iyi bir silahşor olan Schofield Kid William ‘Bill’ Munny’nin çiftliğini bulmaya çalışır. Amacı onu son bir kez silahını kullanması için ikna ederek bir hayat kadınını öldüren kovboylardan intikam almasına yardım etmesini istemektir. -Affedilmeyen (1992)
Dikkatsiz fakat çekici genç bir kadın olan Daisy Buchanan beş yıl önce Jay Gatsby ile beraberken sosyal sınıflarının oluşturduğu fark nedeniyle kibirli eski bir milyoner olan Tom Buchanan ile evlenir. -Muhteşem Gatsby (1974)
İdol
“Eli kalem tutan insanlar için evrensel geçerliliği olan tek bir idol vardır: İtibar” -John Adams
İdol kahramanın özendiği, onun gibi olmak istediği ya da taptığı yardımcı karakterdir. Kısacası İdol karakteri kahramanın rol modelidir. Kahramanının hırslı olduğu ya da ilgisini çeken –arkeoloji, uçmak, kadınına kavuşmak- alanda usta olan İdol, yine bu özelliğinden dolayı ulaşılmazdır da. İdol’ün sahip olduğu uzmanlık genelde hikayenin taşıyıcı bir öğesi halini alır çünkü kahramanımızın nihai hedefine ulaşması için mutlaka İdol’ün yöntemini öğrenmesi gerekir.
Çok anlaşılır bir şekilde genelde İdol aynı zamanda kahraman için bir akıl hocası işlevi de görür. Ancak bu hoca-talebe ilişkisi her zaman gerçekleşmek zorunda değildir ancak bir seçenek olarak değerlendirilebilir.
İdol kahramanın geçmişinden bir karakter de olabilir. Onu, ondan öğrendiği bilgilerle yaşatmaya çalışabilir ya da eskiden öğrendiklerini hatırlamaya çalışarak. İdol, kahramanın sonunda tanıştığında gurur duyacağı ulaşılmaz bir kimse de olabilir. Buna rağmen bu fırsat geldiğinde İdol beklentilerin altında kalıp hayal kırıklığına da neden olabilir.
Filmlerde İdol Örnekleri:
Er Chris’in deneyimli ve iyi huylu çavuşu Elias meslektaşı Çavuş Barnes’ı, Viet Cong’lu bir kadını kafasından vurduğu gerekçesiyle Yüzbaşı Harris’e şikayet eder. Bu ahlaki davranış daha sonra onun canına mal olacaktır. -Müfreze (1986)
Tekerlekli sandalyeye mahkum bir hayat süren, yaşlanmış, efsanevi eski yakar top şampiyonu Patches O’Houlihan kendisini Peter La Fleur ve yakar topu takımın koçu ilan eder. -Yakar Top (2004)
Gürültülü, karizmatik ve çoğunlukla etkileyici biri olan oyuncu Trent en iyi dostu Mike’ı eski sevgilisiyle birleştirme işini kişisel bir görev olarak üstlenir. -Hızlı Yaşayanlar (1996)
Karizmatik ancak nihilist lider Tyler Durden tüketim toplumuna derin bir nefret duymaktadır. Anlatıcı karakterinin hem alter egosu hem de kahramanı olarak ona ideal dünyanın tarih öncesi dönemlerde yaşandığını söyleyerek birlikte bir kıyamet projesi hazırlamaları gerektiğine dair ikna etmeye çalışır. -Dövüş Kulübü (1999)
Vurdumduymaz ve varlıklı şirket katili Gordon Gekko aynı zamanda başarıya aç, genç borsacı Bud Fox’un kahramanıdır. Gekko zincirlenemez açgözlülüğün bir sembolüdür ve bunu açıkça şu cümlesiyle vurgular: ‘Daha iyi bir hayat adına açgözlü olmak iyidir’. -Wall Street (1987)
